اهمیت بسته‌ بندی برای کالا و محصولات تولیدی

شاید بیشتر تولیدکنندگان بر این عقیده باشند که خود محصول و هدیه آن از بسته بندی مهم تر می باشد در حالی که بسته بندی می تواند نقش بسیار مهمی در موفقیت یا شکست فروش یک محصول ایفا کند. هدف از بسته بندی محصول محافظت از صدمات احتمالی و نمایش ظاهری مطلوب از کیفیت می باشد. بسته بندی محصول فقط در دوران حمل و نقل از تولید کننده به مصرف کننده از محصول محافظت نمی کند بلکه حتی در قفسه های مغازه ها نیز از صدمات جلوگیری و خود به طور مستقیم بدون نیاز به شخص دیگری برای محصول تبلیغ می کند.

بسته بندی اهمیت به‌سزایی در مقوله حفاظت، انبار کردن و جابه‌جایی بهداشتی کالا دارد و نقشی مهم و کلیدی را در بازاریابی آن کالا ایفا می‌کند. یکی از مدیرعاملان پیشتاز در صنعت در خصوص اهمیت بسته بندی چنین می‌گوید:

بسته بندی مهم‌ترین شکل تبلیغات است که در حساس‌ترین مرحله از خرید، مجال عرض‌اندام می‌یابد؛ درست لحظه‌ای که مشتری اقدام به خرید می‌کند.

محصولات به انواع مختلفی بسته بندی می شوند, به عنوان مثال، سوپ باید داخل یک بسته به عنوان ظرف و بسته بندی باشد در حالی که سیب ممکن است بسته بندی مخصوص حمل و نقل داشته باشد، همینطور بسته بندی های محصولات متفاوت نیز بستگی به نوع محصول مورد نظر دارند. جذابیت چگونگی بسته بندی یک محصول نیز ممکن است توجه مشتری در حال خرید را به طرف محصول جذب کند.

به همین دلیل، بسیاری از شرکت ها تحقیقات گسترده ای برای طرح, رنگ و نوع بسته بندی محصول انجام می دهند که بیشتر برای جذب کردن مصرف کننده در نظر گرفته می شود و همچنین بسته بندی نقش مهمی برای به تصویر کشیدن اطلاعات در مورد محصول نیز ایفا می کند.

بسته بندی بیرونی ممکن است شامل توضیحات چگونگی استفاده از محصول و یا درست کردن محصول باشد. تصمیم گیری برای خرید بسته بندی ممکن است حاوی مواد تشکیل دهنده و اطلاعات تغذیه ای در مورد محصول باشد. این اطلاعات می تواند به فروش محصول نیز کمک کند چرا که به مشتریان اجازه می دهد تا اطلاعات لازم در مورد محصول را به دست آورند و تصمیم به خرید بگیرند. اطلاعات موجود در یک بسته ممکن است خواننده را تشویق به خرید محصول کند بدون آن که نیاز به صحبت کردن با کارمند فروشگاه باشد.

تمایز بسته بندی همچنین می تواند محصول را از محصول دیگر متفاوت کند. چرا که بسته بندی هر محصول شامل نام شرکت، آرم و طرح رنگ کمپانی تولید شده می باشد و کمکی است برای مصرف کنندگان تا در میان رقابتی که بین مارک های متفاوت وجود دارد محصول مورد نظر را شناسایی و انتخاب کند.

به عنوان مثال، بسیاری از مشتریان محصول مورد نیازشان را از روی رنگ و سایز محصول تشخیص می دهند این گونه مشتریان کمتر به آرم کمپانی مورد نظر توجه نشان می دهند و بلافاصله بعد از دیدن محصول طبق تصوری که هر بار از بسته بندی محصول دارند محصول را شناسایی و استفاده می کنند چنانچه که سایز یا رنگ محصول مورد انتخاب همیشگی تغییر کند مشتری قادر به شناسایی بسته بندی جدید نخواهد بود این به این معنا نیست که مشتری نمی تواند محصول را از میان دیگر محصولات تشخیص دهد یا دیگر نمی‌خواهد از آن محصول استفاده کند بلکه فقط خطای دید می باشد تا زمانی که مشتری متوجه عوض شدن بسته بندی مورد نظر شود این خطا ادامه خواهد داشت زیرا مشتریان کمتر نام های تجاری را به خاطر می‌سپارند و بیشتر خرید ها با توجه به بسته بندی محصولات صورت می گیرد.

شاید بسته بندی مسئله کوچکی به نظر آید ولی در حقیقت اهمیت زیادی در فروش محصولات دارد که دلایل کارایی، جذابیت ، تصمیم به خرید، ارتقا و تمایز نیز در بازار فروش کم اهمیت نیستند.

طراحی و بسته بندی کالا

امروزه با توجه به ازدیاد شرکت ها و کارخانه ها برای تولید انواع و اقسام کالا و محصولات، رقابت بین آن ها نیز به همان نسبت افزایش یافته است و در این میان بسته بندی کالا یکی از عوامل ایجاد رقابت به شمار می‌رود، زیرا یک ابزار قدرتمند برای به فروش رساندن کالا می باشد، به طوری که بیشتر کارخانه ها زمان، هزینه و نیروی زیادی صرف طراحی و بسته بندی محصولات خود می کنند.

طراحی و بسته بندی کالا بنا به سلیقه ی مشتری ها و سن و جنس و…باید متفاوت باشد.

به طور مثال کالاهای مناسب برای کودکان باید دارای بسته بندی و رنگ آمیزی شاد و کارتونی یا دارای تصویر شخصیت محبوب بین آن ها باشند تا کودکان را به سمت خرید جذب کنند یا بلعکس برای خانم ها از رنگ ها و طرح های زیبا و لطیف و مناسب با روحیات آن ها استفاده شود.

طراحی و بسته بندی های جدید برای بعضی از کارخانه های قدیمی نتیجه ی معکوس می دهد زیرا آن ها محصولات خود را چندین دهه با بسته بندی خاص خود معرفی کرده اند، در واقع مردم جامعه آن برند را با طرح خاص خود شناخته ان. تغییر در این بسته بندی ها، باعث تغییر در دید مردم و افت فروش آن ها خواهد شد.

طراحی و بسته بندی کالا باید به گونه ای باشد که علاوه بر جلوه های زیبایی ظاهری برای جذب مشتری، بتواند از کالا محافظت کند تا بتواند آن را سالم دست مشتری برساند و کاربردی باشد تا بتوان آن را به سهولت نقل و انتقال داد و همچنین با توجه به نیاز جامعه و قومیت و نژاد و وسایل و امکانات اولیه آن ناحیه طراحی شود تا برای تولید محصول مورد نظر مشکلی به وجود نیاید.

طراحی گرافیک بسته بندی

عکس، طرح، نقش، تصویر و تصویرسازی های مخصوص بسته بندی یکی از عوامل تاثیر گذار در طراحی گرافیک بسته بندی می باشند. نقش طرح و تصویر را در بسته بندی می توان به نیرویی جهت کمک به تجسم و فهم محتویات درونی بسته تشبیه کرد.

طرح و تصویر ، ساختار، لوگو و رنگ در ساختن شخصیت و قابلیت بسته به ایفای نقش پرداخته و طرح بسته را کامل می کند.

نقش طراحی گرافیک، چاپ و بسته بندی موفق یک کالا در صادرات ، ورود به بازارهای جهانی و در نتیجه بالا بردن کالاهای تولیدی و فروش کالا غیر قابل انکار است و این در حالی است که صنایع داخلی ما از داشتن یک چنین تفکر موفقی تا حدود بسیار زیادی دور مانده اند.

به هر صورت ضعف گام های کنونی تولید کنندگان ما در این زمینه حکایت از عقب ماندن کشور ما از قافله جهانی این رویکرد هنری و تاثیر گذار دارد.

از دیگر زیرشاخه های هنر گرافیک کاربردی طراحی گرافیک بسته بندی است که در وجه تبلیغاتی نیز می تواند مورد بررسی قرار گیرد. طراحی بسته بندی، هنر، علم و تکنولوژی را هم زمان با هم به خدمت می گیرد تا اثری قابل طرح در برابر دیدگان انتقادی مردم ایران را داشته باشد. مردمی که دارای سلایقی بسیار متنوع هستند. به همین دلیل در کنارتوجه به عناصر زیبایی شناختی، وجه کاربردی هنر گرافیک هدف خلق اثر قرار می گیرد.

می توان هنر طراحی بسته بندی را از حساس ترین زیرشاخه های گرافیک کاربردی دانست چرا که رضایت مصرف کننده و تولیدکننده باید در کنار اصول علمی طراحی مورد توجه هنرمند طراح قرار گیرد. هنر طراحی بسته بندی در زندگی روزمره انسان ها رخنه کرده است.

برای کالاهای گوناگون، بسته های مختلف با جنس های گوناگون و متفاوت و طرح های مختلف به کار برده می شود. در برخی بسته ها مانند قوطی فلزی و یا بسته های مقوایی محتویات داخل بسته مشخص نیست و خریدار کالا جنس مورد دلخواه را نمی تواند ببیند.

در اینجاست که طراح گرافیست با به نقش کشیدن تصویر و نقشی مناسب از محتویات داخل بسته و بستر سازی مناسب گرافیکی اعتماد مشتری را برای خرید کالا نسبت به خود جلب نماید. البته این عکس ها و تصاویر به صورت و شیوه های مختلفی در طراحی بسته بندی استفاده می شود که بستگی به نوع کالا، مخاطب و بازار هدف دارد. گاهی با توجه به مخاطب بسته، لازم است از تصاویر و نقوش سمبلیک استفاده نمود. گاهی بسته احتیاج به یک شخصیت تصویر سازی شده دارد و گاهی نیز تصاویر واقعی یا گرافیکی از محتویات داخل بسته، نقش موثرتری خواهد داشت که البته تمامی اینها به دانش طراح گرافیست و شناخت او از طراحی و گرافیک و بازار دارد.

یک طراحی بسته بندی موفق، با داشتن طرح و یا تصاویر مناسب با آن می تواند در بازار هدف موفق تر از سایر رقبا باشد چیزی که کشور ایران در این مورد با چالش های فراوانی با آن روبرو است.

در بسته بندی های موفق، دارا بودن تصویر به صورت یک نیاز درآمده است و تصاویر زیبا و رنگین، چشم های مخاطبین را به سوی خود جلب می نماید. حتی دارابودن عکس باعث انگیزش و تحریک در افزایش خرید کالا می گردد و شخص را متقاعد می سازد تا کالای مورد نظر را حتی برای یک بار خریداری نماید. در این حالت مصرف کنندگان از روی طرح و نقش بسته آنها که به نوعی نشان بدل گشته اند، آنها را می شناسند. البته اگر طرح و نقش های روی بسته به صورت ادامه دار و تعریف شده در طراحی ها وجود داشته باشند، می توانند به نشان آن برند تبدیل گردند.

اما گاهی یک عکس مناسب، قدرت و تاثیر بیشتری به طرح می بخشد، به شکلی که استفاده از عکس بیشتر مورد استقبال طراحان و سازندگان بسته بندی قرار گرفته است. از عکس در همه بسته ها برای ایجاد جذابیت و معرفی کالا استفاده گشته، به ویژه در اجناسی که جنبه تزیینی و یا کاربردی خاص دارند، عکس و تصویر به مخاطب کمک می کند تا کالای مورد نظر را عینا شناسایی کرده و یا کاربرد آن را بهتر درک نمایند.

طراح باید در مورد قدرت اثرگذاری عناصر بصری اطلاعات کامل داشته باشد؛ او با توجه به بررسی شرایط جامعه و مطالعه روند مصرف محصول، بهترین رنگ، فرم، طرح، تصویر و نوشته را برای بسته بندی آن انتخاب می کند علاوه بر این ها طراح باید تسلط کافی به شناخت و روان شناسی رنگ ها داشته و طرح خود را بر اساس آن پیاده سازی کند.

طراحی بسته ‌بندی و اهمیت رنگ در آن

به طور کلی رنگ اولین چیزی است که بیننده از بسته بندی درک می کند شکل و نوشته به ترتیب بعد از رنگ سبب جذب مشتری می گردد به همین دلیل رنگ یکی از مهم ترین عوامل انگیزشی در خرید محصول است.

طراحی و گرافیک زیبا در بسته بندی می تواند احساسات خریداران را مورد هدف قرار دهد که می تواند: ایجاد حس لوکس بودن محصول و در مقابل آن، ایجاد حس کم ارزش بودن یک محصول را ایجاد کند.

در این زمینه نیز باید در انتخاب رنگ ها دقت کافی داشت. به طور مثال استفاده از رنگ صورتی، مشکی در هر نوع بسته بندی زیبا نیست. هم چنین استفاده از رنگ های قرمز و نارنجی که موجب جلب توجه و تحریک مخاطب و جذب نگاه مصرف کننده می گردد، می توان استفاده نمود. طراحی شلوغ بسته بندی ها، ارائه اطلاعات بیش از حد بر روی بسته و استفاده زیاد از رنگ های سرد و تیره، از اشتباهاتی است که می توان در طراحی و گرافیک بسته ها به آن اشاره کرد.

برخی فرم ها، رنگ ها و تصاویر در یک فرهنگ، معانی خاص یافته اند. بنابراین فرهنگ گروه مصرف کننده، در لیست اولویت یک طراح برای به تصویر کشیدن و طراحی یک بسته است، به خصوص زمانی که محصول برای صادرات تولید شود.

نکته ای که باید مورد توجه قرار گیرد استفاده به جا از رنگ ها است:

به عنوان مثال رنگ سبز بسته به جای استفاده می تواند بیان گر فساد و پوسیدگی و از طرف دیگر می تواند بیان گر طراوت و تازگی باشد در انتخاب رنگ محصولات غذایی و نوشیدنیها علاوه بر توجه به رنگ ماده غذایی می توان با توجه به ویژگی های گروه مصرف کننده از رنگ ها به عنوان ابزاری قدرت مند بهره جست به عنوان مثال در طراحی جعبه چای های گیاهی می توان از رنگ های ملایم و لطیف که مترادف فرآورده های گیاهی است بهره گرفت.

اما مورد چای واقعی می توان با استفاده از زمینه تیره، حس مرغوبیت محصول را در مشتری ایجاد نمود و استفاده از تصاویر مرتبط نوعی تشخص به محصول می بخشد.

نکته دیگر اینکه اگرچه استفاده از چاپ رنگ ارزشمند است، اما طراحان در برخی موارد متوسل به انتخابی جسورانه و استفاده از بسته بندی تک رنگ می شوند.

به عنوان مثال در مورد فرآورده های ویژه مردانه استفاده از حداقل رنگ می تواند نمایان گر پیامی محکم و مردانه باشد و رنگ های آبی، سبز و زرد به منظور تداعی شادابی و حیات و ایجاد حس اعتماد در بسته بندی محصول استفاده می شود.

استفاده از این رنگ ها یکی از ساده‌ترین و گویاترین روش های است که برای نشان دادن خنکی وتازگی در بسته بندی محصولاتی مانند آب معدنی و سبزیجات و میوه ها استفاده می گردد.

گاهی برای ایجاد تأثیرات فریبنده  و کیفیت عالی می توان در رنگ بندی از مقداری طلایی و یا نقره ای به همراه رنگ هایی متالیک از آبی، قهوه ای، فیروزه ای و خاکستری و خرمایی استفاده کرد.

در انتها باید خاطر نشان شد در انتخاب رنگ در بسته بندی باید به احساس ناشی از آن بر روی گروه هدف دقت کافی شود.

تیم طراحی تخصصی بسته بندی پک دیزاینر با وجود طراحان خلاق، مشاوران بازاریابی و تبلیغات، کارشناس روانشناسی و اساتید تخصصی گرافیک و طراحی دانشگاهی یکی از بهترین گروه های طراحی تخصصی بسته بندی با سطح کیفی بالا و رعایت کامل اصول بسته بندی برای داخل و خارج از کشور می باشند.