انواع چاپ در بسته بندی

تعریف چاپ و معرفی انواع چاپ:

چاپ فرآیندی است که توسط آن نقش یا اثری را بر روی سطحی ایجاد و تکثیر می نمائیم که این سطح می تواند کاغذ- مقوا- سلفون- پلاستیک و … باشد. واژه چاپ و صورت قدیمی تر آن «چهاپ» را برگرفته از واژه مغولی چاو دانسته اند که به معنای «فشردن سطحی بر سطح دیگر» است. چاپ در لغت به معنای نقش، اثر، مُهر و نشان آمده است و در متون مختلف کلمات طبع، باسمه، و تافت به عنوان مترادف آن به کار رفته است. چاپ در اصطلاح، به عمل، فن، و صنعت تکثیر صورت و نقشهای دوبعدی مانند حروف، ارقام، خط ها، تصویرها، و… به وسیله انداختن اثر این نقش ها بر کاغذ، پارچه، یا مواد دیگر، به ویژه چاپ مواد خواندنی، با تصویر یا بدون تصویر بر روی کاغذ گفته میشود.
در تعریفی دیگر، چاپ مجموع عملیاتی است که متن خام را به اثر درخور انتشار مانند کتاب، مجله، روزنامه، و جز آن تبدیل کند. چاپ بر روی کاغذ شناخته شده ترین کار چاپی است. امروزه با پیشرفت تکنیک های چاپ این عمل روی مواد سلولزی، نایلونی، پارچه ای، چرمی، مواد شیمیای، فلزی، شیشهای با اشکال صاف یا ناهموار، مقعر یا محدب و … صورت میگیرد.
چاپخانه نیز در لغت به معنای محل چاپ کردن و در متون مختلف کلمات مطبعه، دارالطباعه، و باسمه خانه به عنوان مترادف آن به کار رفته است. چاپخانه مؤسسه یا کارگاهی است که از عهده انجام کارهای چاپی بر روی کاغذ و سایر اشیا از طریق انواع چاپ برآید و به تعبیری دیگر، محلی است که چاپ کتاب، نشریات، و مانند آن در آنجا انجام میگیرد. امروزه، چاپ به عنوان یک فرآیند انبوه صنعتی در نظر گرفته می شود که بخش اساسی صنعت نشر و بخش مهمی از فعالیت های اداری و حکومتی را شامل میشود.

چاپ افست:

چاپ افست یکی از پر رونق ترین و فراوان ترین چاپ ها می باشد. شاید یکی از دلایل آن چاپ روی کاغذ با کیفیت بسیارعالی و در تیراژهای نسبتا پایین است. البته در چاپ اسکرین تیراژهای پایین تر از چاپ افست، معمول و متداولتر است و حتی از نظر صرفه اقتصادی مناسبتر، اما اگر جنبه کیفیت چاپ را نیز در نظر داشته باشیم. چاپ افست مناسب ترین می باشد. گاهی چاپ افست را به دلیل عدم برجستگی یا فرورفتگی در رابط (زینک) چاپ مسطح نیز می نامند.

تکنیک های خاص چاپ:

چاپ متاليک:

بکارگیری رنگ های متالیک ، طلایی و نقره ای ، از دیرباز برای جلب توجه بیشتر و بالا بردن وجهه رسمی بسته بندی، مورد توجه طراحان و گرافیست ها بوده است. تکنیک چاپ متالیک شیوه ای است که درآن رنگ های طلایی و نقره ای با مجموعه رنگ های دیگر فرآیند چاپ ترکیب شده و جلوه زیبایی پیدا می کند.

چاپ متالايز:

این روش از شیوه های نسبتا” جدید کار چاپی است که در کارهای نفیس و بسته بندی های خاص مثل جعبه ادوکلن و محصولات ارزشمند، بکار می رود.
دو روش برای این کار معمول است
1- متالایز کردن کل سطح چاپی و چاپ روی آن .
2- Object Metalize در این روش فقط بخش های خاصی متالایز می گردد، مانند لوگو و نوشته های خاص که درخشش فوق العاده این تکنیک بالاترین جلوه را در انعکاس نور ایجاد می کند.
احساس حضور فلزات بر روی یک اثر چاپی توسط این تکنیک، ارزش افزوده محصول جعبه سازی را در سطح بالایی تضمین می نماید.

رنگ در چاپ افست:

1- CMYK:

چهار عنصر اصلی رنگ چاپ افست، CMYK (چهاررنگ) می باشد که از ترکیب این 4 رنگ با هم می توانیم 256 رنگ مجزا و ثابت و میلیون ها رنگ ترکیبی ایجاد نماییم.

در این نوع چاپ کلیه رنگها از ترکیب چهار رنگ فیروزه ای یا سایان (Cyan) ارغوانی یا مجنتا (Magenta) رنگ زرد یا یلو (Yellow) و رنگ سیاه یا کلید (Black Or Key) که به اختصار به آنها CMYK گفته می شود بوجود می آید. هر کدام از این رنگها می تواند دارای غلظت 1 تا 100 باشد . از ترکیب این چهار رنگ سایر رنگها ساخته می شوند (صد میلیون رنگ 100*100*100*100) . ترکیب این رنگها بر روی کاغذ انجام میشود . یعنی رنگ اول بر روی کاغذ چاپ می شود و سپس رنگ دوم بر روی رنگ اول چاپ می شود و الی آخر و چون این رنگها شفاف هستند آنچه در نهایت دیده می شود ترکیب چهار رنگی است که بر روی هم و با غلظت های مختلف چاپ شده اند .
در این مدل ، رنگ سفید وجود ندارد و در واقع رنگ سفید همان رنگ کاغذ است . یعنی جایی که هیچ رنگی وجود نداشته باشد رنگ سفید دیده می شود البته به شرطی که کاغذ شما سفید باشد.

همانطور که می دانید بنا بر اصول فیزیک رنگهای اصلی 3 رنگ هستند اما چرا در این مدل چهار رنگ وجود دارد ؟ به صورت تئوریک اگر سه رنگ اصلی با غلظت کامل با هم ترکیب شوند باید رنگ مشکی بوجود آید اما در عمل چنین نیست و از ترکیب سه رنگ اصلی (C,M,Y) رنگ کبود یا بادمجانی بوجود می آید . برای اینکه این مشکل بر طرف شود رنگ چهارم که همان مشکی است به سه رنگ اصلی اضافه می شود.
توجه داشته باشید که مدل رنگی که مانیتور از آن استفاده می کندRGB است (قرمز ، سبز ، آبی) . که در آن هر رنگ می تواند از 1 تا 255 غلظت داشته باشد (حدوداً 16 میلیون رنگ 255*255*255) . اگر این عدد را با صد میلیون رنگ در مدل CMYK مقایسه کنیم به نظر می رسد که مدل رنگ CMYk دارای تعداد رنگ بیشتری است اما در عمل چنین نیست و بسیاری از رنگهایی که در مدل RGB وجود دارد و در مانیتور دیده میشود در مدل CMYK وجود ندارد ! علت این امر تکراری بودن بسیاری از رنگها در 100 میلیون رنگِ مدل CMYK است. بنا بر این در اکثر مواقع اگر عکسی با مدل رنگ RGB را به مدل رنگ CMYK تبدیک کنیم متوجه می شویم که از شفافیت و زیبایی عکس کاسته می شود. همیشه فراچشم داشته باشید که حتی اگر فایل را در مدل رنگCMYK طراحی کرده باشید باز هم رنگ چاپی کار شما با آنچه در مانیتور می بینید متفاوت خواهد بود چون اساساً سیستم مانیتور بر مبنای RGB است و توان نمایش دقیق CMYK را ندارد. (همانطور که سیستم چاپ افست هم توان چاپ رنگهای RGB را ندارد).
در مدل رنگ CMYK رنگهایی نظیر طلایی ، نقره ای ، سفید (چاپ شده بر روی کاغذ یا مقوای غیر سفید) و رنگهای اکلیلی و براق وجود ندارد . پس اگر در یک کار چاپ شده با تکنولوژی افست چنین رنگهایی را ببینید معنی آن اینست که آنها به عنوان رنگهای پنجم و اضافی بعد از چاپ CMYK بر روی کار چاپ شده اند.

2- پنتون:

رنگ های پنتون طیف های گوناگون از رنگ هستند که توسط شرکت پنتون طبقه بندی و کد گذاری شده اند.
شرکت پنتون(Pantone) که مرکز اصلی آن در نیوجرسی واقع شده است، ماخذ معتبر جهانی در زمینه رنگ است. بیش از ۴۰ سال است که پنتون با محصولات، خدمات و تکنولوژی پیشرو خود الهام بخش متخصصین طراحی در شناسایی رنگها است.
در سال ۱۹۶۳ لورنس هربرت(Lawrence Herbert)موسس شرکت پنتون ، یک سیستم ابتکاری برای تشخیص، تطبیق و ارتباط رنگها ایجاد کرد تا مشکلات مربوط به ایجاد رنگ دقیق و مناسب را حل کند. نظر او درباره اینکه هر شخصی طیف رنگی را به شکلی متفاوت می بیند و تفسیر می کند، باعث ایجاد سیستم تطبیق پنتون و کتابی از رنگهای استاندارد شد.

پنتون سیستم تطبیق رنگ خود را به سایر صنایعی که با رنگ سروکار داشتند مانند چاپ دیجیتال، فشن، مصنوعات، معماری و نقاشی بسط و گسترش داده است. امروزه پنتون در سرتاسر دنیا به عنوان زبان استاندارد تعیین رنگ شناخته شده است.

رنگهاي Pantone گسترهاي از رنگهاي ساخته شده اي هستند که جداي از رنگهاي CMYK استفاده ميشوند. در طيف رنگ هاي پنتون، طلايي، نقره اي، فسفري و … وجود دارد. بسياري از رنگهاي پنتون را نيز نميتوان با چهار رنگ CMYK به دست آورد و تنها در برخي موارد رنگي نزديک به پنتون با CMYK قابليت ايجاد كردن دارند.